Nhà trị liệu tự xưng?ầnbằngcấpthếnàođểhànhnghềtâmlýtrịliệtóm tắt chiếc thuyền ngoài xa
Trước áp lực cuộc sống, nhiều người có xu hướng tìm đến các cơ sở tâm lý trị liệu để tìm giải pháp cho sức khỏe tinh thần. Tuy nhiên, người có nhu cầu không tránh khỏi việc gặp phải những nhà trị liệu tự xưng, trung tâm chưa đảm bảo uy tín.
Trong một trường hợp cụ thể, V.A (19 tuổi, TP.HCM) muốn trị liệu về stress và trầm cảm nên thử liên hệ một trung tâm tâm lý trị liệu ở TP.HCM để hỏi về chi phí.
"Ngoài hỏi tên và xác định vấn đề cần tham vấn thì họ không hỏi thêm vấn đề nào khác, không tư vấn về các gói hoặc liệu trình tham vấn phù hợp với điều kiện tài chính của khách hàng. Họ nói phải được chuyên gia của trung tâm đánh giá mức độ nặng nhẹ và đưa ra lộ trình thì mới tính phí. Khi tôi dò hỏi thì trung tâm mới báo những buổi đánh giá có phí 500.000 đồng/buổi. Đây không phải là mức giá đắt so với mặt bằng chung, nhưng họ không thông tin ngay từ đầu để khách hàng chuẩn bị", V.A chia sẻ.
Cần trải qua quá trình dài để trở thành một nhà tâm lý trị liệu
FREEPIK
Khi tìm hiểu kỹ hơn trên website chính thức của trung tâm này, V.A nhận thấy các cá nhân được gọi là "chuyên gia tâm lý trị liệu" không có bằng cấp chính quy về tâm lý học hoặc ngành học liên quan mà chỉ có những chứng chỉ tâm lý và chứng chỉ coaching (khai vấn) hay những chứng nhận bị nghi ngờ về tính xác thực trong công tác tư vấn - tham vấn - trị liệu tâm lý như chứng nhận tâm linh, chứng nhận chữa lành quy hồi tiền kiếp Reiki và chứng nhận Đông phương học (nhân tướng, Kinh dịch).
Bát nháo thị trường hành nghề tâm lý trị liệu
Theo thạc sĩ Nguyễn Thị Tâm, chuyên gia Trung tâm tư vấn Hồn Việt (TP.HCM), hiện Việt Nam chưa có hiệp hội nghề nghiệp hay luật lệ quản lý về giấy phép hành nghề tâm lý trị liệu nên đó là lý do nhiều người tự xưng là nhà tâm lý trị liệu, nhà chữa lành…
"Thông thường, những người làm tâm lý trị liệu phải học chuyên từ tâm lý, có được bằng cử nhân và học tiếp lên thạc sĩ, từ thạc sĩ sẽ lựa chọn chuyên ngành trị liệu và trường phái trị liệu, tâm lý gia cũng không được quyền kê đơn thuốc cho thân chủ", bà Tâm cho hay.
Theo bà Tâm, để trở thành một tâm lý gia thực thụ cần quá trình dài, người chuyên ngành tâm lý được học những môn đại cương như sinh lý thần kinh cấp cao, di truyền, cơ thể con người, não bộ, tâm bệnh học… cũng như học thêm các liệu pháp trị liệu khác mới có thể hành nghề.
Còn thạc sĩ Nguyễn Thị Ngọc Vui, giảng viên Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn TP.HCM, cho biết, ở các nước phương Tây, nhà tâm lý trị liệu chỉ được nhận thân chủ khi có bằng cấp chính quy, tối thiểu là bằng thạc sĩ cùng số giờ hoạt động, thực hành nhất định.
Người có nhu cầu nên tìm đến những cơ sở trị liệu tâm lý uy tín
FREEPIK
"Một cử nhân tâm lý chính quy muốn hành nghề trong lĩnh vực tham vấn trị liệu phải có số giờ làm việc bắt buộc, cần trải qua quá trình tập sự, học lên cao hơn hoặc có những chứng chỉ hành nghề khác mới đủ khả năng trở thành chuyên viên, chuyên gia tâm lý", cô Vui cho hay.
Về vấn đề chi phí, cô Vui chia sẻ, tùy vào đặc thù của từng nơi sẽ công khai giá trên web hoặc trao đổi với thân chủ, các chuyên gia khác nhau sẽ có từng mức giá khác nhau nhưng nguyên tắc chung là cần ký hợp đồng và đôi bên cùng thống nhất.
"Trường hợp không niêm yết giá sẽ xảy ra khi thân chủ đến buổi đầu tiên để tham vấn, phiên tham vấn có thể kéo dài từ 45-60 phút hoặc 90 phút, nhà trị liệu sẽ chẩn đoán và đưa ra lộ trình trị liệu, khi thân chủ đồng ý thì mới gửi chi phí", cô Vui thông tin thêm.
Bên cạnh đó, thạc sĩ Ngọc Vui chia sẻ, chuyên môn cụ thể và đối tượng làm việc cũng là những điều cơ bản khi giới thiệu bản thân là nhà tâm lý học.
"Nhà tâm lý học cần xác định rõ bản thân làm việc với đối tượng nào như trẻ em, vị thành niên, người cao tuổi, hay chuyên về trị liệu cá nhân, nhóm, gia đình và quan trọng là trị liệu theo trường phái nào như nhân văn hiện sinh, phân tâm… để người sử dụng dịch vụ lựa chọn phù hợp", cô Vui cho biết.
Trước thị trường "thật giả lẫn lộn", thạc sĩ Vui khuyên, người dùng cần là những người dùng thông minh, tự nhận diện và tìm đến các nhà tâm lý được đào tạo bài bản, chính quy từ các trường ĐH với chuyên ngành riêng biệt.
Theo bà Tâm, người cần chăm sóc sức khỏe tinh thần nên đến những nơi đáng tin cậy như bệnh viện chuyên khoa, tìm đến những chuyên gia có học hàm học vị, kinh nghiệm lâu năm và chuyên ngành trị liệu rõ ràng, tránh những phương pháp gắn mác trị liệu, chữa lành với chi phí cao nhưng chưa có cơ sở khoa học hay yếu tố chuyên môn.